مروری بر دیدگاه «سیدرضا مؤید» درباره شعر و مداحی اثرگذار | شعر ماندگار به دغدغه روز مردم می‌پردازد

گروه فرهنگ | شهرآرانیوز؛ سیدرضا مؤید خراسانی به اشعار آیینی اش شهره بود، اما علاوه بر آن مداح هم بود. این هر دو وجهه کاری او باعث می‌شد نقد و نظرش به شعر آیینی و برخی مداحی‌ها بی واسطه از نزدیک و با درک زیروبم آن‌ها باشد. او معتقد بود رابطه شاعر و مداح باید باهم خوب باشد و این دو مکمل کار یکدیگرند: «شاعر شمشیر می‌سازد که بدهد دست شمشیرزن. اگر شمشیرزن نباشد، شمشیرهایش زنگ می‌زند. البته شمشیرزن هم اگر ابزاری در دستش نباشد، نمی‌تواند کاری بکند. این‌ها لازم و ملزوم هم هستند. شاعر باید ابزار بسازد و این مداح است که باید بداند از چه سلاحی و کجا استفاده کند. یک بار نوحه می‌خواند، شعر راسته می‌خواند، شور بخواند، مناسب حال مستمع بخواند، این دیگر به مداح بستگی دارد.»

این شاعر آیینی نقد‌هایی جدی به مداحی‌هایی که صرفا شور تزریق می‌کنند هم دارد و در گفت وگویی با مجله «خیمه» در نقد برخی جریان‌های مداحی صریح و بی پرده گفته است: «معلوم است که این نوع عزادارى غلط است و این شیوه مدنظر اهل بیت (ع) نیست. این را صریحا عرض مى کنم و الان هم طورى شده است که جوانان، چون شور و عاطفه جوانى دارند، هرچه پرشورتر باشند، براى ایشان جذاب‌تر است. مثال عرض کنم؛ شما دوستى دارید در جایى صحبت از او مى شود، هرچه این دوستتان را بالاتر ببرند، شما خوش حال‌تر مى شوید.

این است که در مقابل این جوان هیئتى بگویند امام حسین (ع) نعوذ با... خداست، شاید او خوش حال‌تر مى شود! ما باید بتوانیم در خلال این نوحه خوانى ها، معرفت به اهل بیت (ع) را ضمیمه کنیم که این کار خیلى مشکل است و متأسفانه بعضى از این جوان‌ها و مداح هاى امروزى به این اصول پایبند نیستند.

ما باید آن‌ها را سوق بدهیم به طرف معرفت ا...، معرفت ائمه و پیغمبر و براى او نوحه و عزادارى و شعر واقعى را معرفى کنیم و بخوانیم، چون بعضى از این‌ها معرفت کاملى ندارند، نه آن شاعرى که شعر مى سراید نه خواننده اى که آن را مى خواند! بعد ناگهان مى رسد به قله اى که برگشتش براى آن‌ها محال است، یعنى باور کرده اند این را که مى خوانند. الان هم جورى شده است که کمتر کسى حریف این‌ها مى شود، مگر آقایانى که خودشان مبتکر این وضعیت بودند.

جایی صحبت شد، عرض کردیم شما که این راه را شروع کردید، خودتان خاتمه اش بدهید، خودشان هم در شرش مانده اند. البته اوایل شاید نظرشان این نبود که بخواهند شور و هیجان را در مردم ایجاد کنند که سینه زنى عزادارى سنتى از بین برود. خواستند یک ظرف نوینى را ارائه کنند، ولى خوب حال به اینجا رسید... این کلا مدنظر ائمه و علماى ما نیست؛ پیشکسوت هاى ما مخالف اند با این برنامه. امام صادق (ع) یا حضرت رضا (ع) یا ائمه دیگر، شعرا و مداح‌ها را ارج مى گذاشتند براى اینکه مدایح و فضایل اهل بیت (ع) خوانده شود، از مظلومیت اهل بیت (ع)، از ظلم ظالمان و سردمداران زمان حکومت آن‌ها گفته شود.

این‌ها را آن شاعر دم مى زند و ائمه هم او را تشویق مى کنند! نه به خاطر اینکه یک جمله را چهل بار، صدبار یا کمتر و بیشتر تکرار کنند، نه حرفى از فضیلت است، نه حرفى از مظلومیت است، نه حرفى از مدح و مصیبت و منقبت است.».اما انتقاد مؤید خراسانی فقط به مداحی‌ها و مداحان نبود و توجه به ایجاد شور و هیجان صرف در شعر را نیز نامناسب می‌دانست و معتقد بود شعری که دغدغه روز مردم را نداشته باشد، کم اثر است و زمزمه مردم نخواهد شد. سال ۱۳۹۶ در مصاحبه‌ای با مجله «زائر» دراین باره گفته بود: «این موضوع بر همگان آشکار است که گاهی تأثیر یک بیت شعر از یک کتاب بیشتر است.

ازاین رو برای تداوم جریان شعر آیینی در میان مردم و همچنین استقبال بیشتر و واردشدن این گونه از شعر در بطن زندگانی افراد، باید شاعران انگیزه‌ها و اهداف خود را مشخص کنند. گروهی از شاعران صرفا در راستای ایجاد شور و هیجان در میان محبان اهل البیت (ع) چه در میلاد و چه به ویژه در مراسم عزاداری آن بزرگواران مانند ایام محرم و صفر به سرایش می‌پردازند، اما گروهی دیگر علاوه بر این موضوع به بیان مسائل روز و دغدغه افراد جامعه در اشعار خود اشاره می‌کنند. بااین حال، بهترین حالت برای ماندگاری یک شعر در میان همه اقشار، ادغام این دو موضوع با یکدیگر است. بدان معنا که علاوه بر پرداختن به سیره ائمه اطهار (ع) به موضوعات روز نیز پرداخته شود.»

بیشتر بخوانید:

اهمیت و جایگاه شعر «سیدرضا مؤید» در گفتگو با شاعران مشهدی | «مؤید» جریان ساز شعر هیئت است